• بةرِيَز عةممار حةكيم لةسايةي ثةيمانيَكي كؤمةلآيةتي نويَدا جةخت لةسةر طؤرِانكاري لة قيبلةنوماي بيركردنةوةكان بؤ طؤرِيني واقيعي عيَراقي دةكاتةوة و داواي رِيَكةوتننامةيةك دةكات لةسةر ناسنامةي نيشتماني

    2021/ 06 /16 

    بةرِيَز عةممار حةكيم لةسايةي ثةيمانيَكي كؤمةلآيةتي نويَدا جةخت لةسةر طؤرِانكاري لة قيبلةنوماي بيركردنةوةكان بؤ طؤرِيني واقيعي عيَراقي دةكاتةوة و داواي رِيَكةوتننامةيةك دةكات لةسةر ناسنامةي نيشتماني

    بةرِيَز عةممار حةكيم سةرؤكي هاوثةيماني عيَراقييةكان، ئاطاداركردنةوةي دا لة بةردةوامبووني قةيران و دابرِان و ئاذاوة و بةريةككةوتني بةرذةوةندييةكان و خةون و هةولَةكان بؤ لاوازكردني دةولَةت ودامةزراوةكاني. هةروةها لاوازي ثلاندان و خزمةتطوزارييةكان، دةريخست كة ئةوانة فاكتةري فشارن بؤ سةر نيشتمان و هاولآتي، كؤسث دانةريشة بؤي و بؤ كاروانةكةي، هةروةها ئاماذةي بةوةش كرد كة مانةوة لةم دؤخةدا بةردةوام دةبيَت ئةطةر قيبلةنوماي بيرؤكة و ميكانيزمي كاري سياسي طؤرِانكارييان بةسةردا نةيةت، تةقةلاكان يةكنةخريَن و طؤرةثانةكة سةرلةنويَ رِيَنةكخريَتةوة، هةلَويَستي خؤيشيي بؤ خؤثيشانداني تشرين نويَكردةوة و بةوتني: "هةر لةسةرةتاوة هةلَويَستيَكي رِوونمان دذي توندوتيذي  ثيشان دا، كة بةرانبةر خؤثيشاندةران بةرِيَوة دةضوو، هةروةكو ئاشتيَتي رِيَثيَوانةكانمان ثشتيوان ليَكرد و داوامان كرد كة طؤرِةثانةكةي رِيَكبخريَت لةو طؤرِةثانة كةمينةية نارِيَكخراوة" ، هةروةها خاوةن مةقام لة رؤذي طةشموردةي (شهيد) عيَراقي لة ئاهةنطيَكي جةماوةريدا لة (1/ رةجةب/1442-  12-02/2021)ي رؤذي هةيني، يادكردنةوةي طةشموردة ئايةتولَلآي مةزن بةرِيَز (موحةممةد باقر حةكيم) لة طؤرِةثاني خةلانيي بة ئامادةبووني ئاثؤرايةكي زؤر لة بةشداربواني لةم يادةدا، دةريخست كة ئةم لة كؤبوونةوةي لةطةلَ هيَزة سياسييةكاندا بةئارِاستةي دةستثيَكردني طفتوطؤ لةطةلَ لاواني نارِازايدا فشاري كردووة و لة جيَبةجيَكردني نةخشة ثلانيَك بؤ دةربازكردني ولآت لةم قةيرانة و بةدةمةوةضووني داخوازيية رِةواكان، سةرةرِاي ئةوةي وتي :" باوةرِمان واية كة توندوتيذي تةنها توندوتيذي بةرهةم ديَنيَت، خويَنرِشتنيش تةنها بؤ لاي خويَنرِشتن كيَش دةكريَت، توندكردنةوةش لةسةر بةرانبةر تةنها مالَويَراني ليَدةكةويَتةوة، ليَكدابرِانيش ئةنجامةكةي ويَرانكاري و ئاذاوة و ضارةنوسة بةرةو ناديار" هةروةها كردةوةكاني ثؤليَنكردن و بةناثاكدانان و دابرِاني ئالَويَركراو لةسةر بنةماي نةتةوةيي ياخود مةزهةبي وةيان هزري يان سياسي رِةتكردةوة، ئةمةش بة بكوذ و مةترسييةكي ترسناك لةسةر هةموو لايةنةكان ناونا، كة ئةمةش دابةشبووني كؤمةلَطا و سياسي لة ولآتدا زياد دةكات. هةروةها سةبارةت بة ناسنامة لاوةكييةكاني ولآتيش  بةرِيَزيان روونيكردةوة كة :" شانازي دةكةين كة ئيَمة سةر بة ئةهلولبةيتين خودايان ليَ رِازي بيَت، شةرفةمةندين بةوة و  هةشن لةناومانا سةر بة رِيَضكة و ئايينةكاتي ترن، بةلآم باوةرِمان واية كة ناسنامةي شيعيي بوونمان ثاريَزراو نابيَت وةكو هاولآتيش مافةكانمان بةرقةرار نابيَت تةنها بة ناسنامةي نيشتمانيي عيَراقيي كؤكراوةكان نةبيَت" ئاورِيدايةوة بؤ ئةوةي كة تةشةييع و تاييفةكاني كاتيَك دلَنيا دةبن كة نيشتمان ئةمين و يةكطرتوو بيَت، دةولَةت بةهيَز و سةقامطير بيَت، ضونكة دةولَةت بؤ هةمووانة، تةشةييع و سوننةبوونيش بؤ كةسان خؤيةتي بةهةموو رِيَزيَك و ئازادييةكةوة، هةروةها متمانةي خؤي دةربرِي كة موسلَماني شيعة لة عيَراق و لةناوضة عةرةبييةكةدا هةروةها لةهةموو شويَنيَك دةست دةطرن بة هةلَبذاردةي دةلَةوت و هاولآتيبوون، لة سايةي دةولَةتيشدا مافةكاني خؤيان دةستدةخةن نةك دابرِاو ليَي، هةروةكو ضؤن دؤخي تايفة و ثيَكهاتةكاني تريش وان، خاوةن مةقاميان رِوونيكردةوة كة ثةرِاوي ثةراويَزخستن و بنبرِكردن و سةركوتكاريي سةري نرايةوة، هةروةها وتي لةسةر هةمووان ثيَويستة كة كاروانيَكي جياواز دةست ثيَبكةين و دوارؤذيَكي درةوشاوة دامةزريَنين و دوارؤذيَكي باشتري خواست، لةسةر رِيَكةوتني ناسنامةي نيشتماني كؤكراوة، هةروةها دةولَةتيَكي هاوضةرخي دادثةروةر ثةيمانيَكي كؤمةلآيةتي و سياسي نويَ فةرمانرِةوايي بكات، كةلَةكةبووةكاني رِابردوو ضارةسةر بكات و شابنةشاني ثةرةسةندنةكاني ئيَستاش بيَت هةروةها بؤ دوارؤذيَكي سةربةخؤ و سةقامطير و طةشاوة ثيَشةنطي بكات، جةختيشي كردةوة كة شيعة و سوننة و عةرةب و كورد و توركمان، مةسيحي وصابئة و يةزيدييةكان، باشترين دؤخيان نابيَت زؤر ثاريَزراويش نابن زؤر بةهيَزيش نابن، ناسنامةيةكي نيشتمانيي لةسةر تايبةتمةنديَتييةكانيان هةروةها كارواني بونيادناني دةولَةتيَكي عيَراقي يةكطرتوو بةهيَز ثيَشكةش نةكةن. خاوةن مةقاميان لةسةرجةم بؤنة و ضاكخوازييةكاندا باسي بانطهيَشتي ذيَدةري بالآي( المرجعية العليا) كرد بؤ رِيَكخستني رِيزةكان و تةقةلا و دةستطرتن بة ناسنامةي نيشتمانيي و ئايينيةوة لةطةلَ بونيادناني دةولَةت و ثابةندبوون بة دةستور و ياساكانةوة، هةروةها بةرطريكردن لة سةروةري دةولَةت و شويَنة ثيرؤزةكان و بةرذةوةندييةكانيان، لةئاماذةيدا بة وتني ئةوةي كة :" هةرطيز ناتوانين لةم ثرنسيث و ضةسثاوييانة كةنارطير بين، ضونكة فةرِيي و هةموو فةرِييةك لةو رِيَنمايي و هةلَويَستانةداية"، بابةتةكاني ئةمن و ئابوري و سةروةريشي بة بابةتي فشاردانةر دانا و بةشيَوةيةكي طةورةتر لة هةر كاتيَك ئةذماركرد، بةوةي ناتوانريَت هاتنةوةي ئيرهاب لة هةر دةروازةيةكةوة بيَت ثةسةند بكةين، دواي ئةوةي كة لة دةرطاكانةوة ئابلَوقة دران و دةركران، جةختي لةوة كردةوة ئةوة برِيَكي طةورةي لة بةئاطابوون و ضاوكراوةيي دةويَت لةطةلَ تةقةلايةكي هةوالَطرييانة و كردةوةيي ثيَشوةختة شانبةشاني ضاوكراوةيي طشتطير و ثتةوي كؤمةلآيةتي هؤشيارانة، خاوةن مةقاميان هةر بةجيَهيَنانيَكي ئابوري حكومةتيي رِةتدكردةوة، تيَيدا ثارو بذيَوي خةلَكي لةبةرضاو نةطرتبيَت، ئةوةش سةرلةبةري رِةتدكراوةية، بؤ لايةنة ثةيوةنديدارةكان ئاخةفت  وتي: "دوور لة قوتي خةلَكي و سةرضاوةي بذيَوييان، بطةرِيَن بةدواي ضارةسةرة سةركةوتووةكاندا، ئيتر بةسة عيَراقييةكان كة تيَثةرِين بة كةموكورِي ئةمنيي و خراثي خزمةتطوزاريي و ململانيَكان و شةرِةجنيَو و ئاذاوة"، سةروةري ولآتي لة جيَطيريي بونيادناني ولآتدا ئةذماركرد، بؤية ناتوانريَت هاتنةخوار و بةسوك سةيركردن ثةسةند بكريَت، لةسةر حكومةتيشة هاولآتيان دلَنيا بكاتةوة لةرِيَي بةجيَهيَناني تةواوةوة بؤ دابينكردني ئةمني ولآت و سةروةرييةكةي، سةرةرِاي بةدواداضوون بؤ جيَبةجيَكردني برِيارةكاني ئةنجومةني نويَنةران، بة نةخشةكيَشان بؤ ثاشةكشةي هيَزة بيانييةكان لة ولآتدا. خاوةن مةقام داواي كرد هاولآتيان كارتي بايؤمةترييةكانيان نويَ بكةنةوة و وةريبطرنةوة، هةروةها داواي كرد لة هةلَبذاردني داهاتوودا بةشدارييةكي فراوان و كاريطةر و هؤشيارانة بكةن، بؤ طيَرِانةوةي هاوسةنطي و ثيَضانةوةي لاثةرةي ئاذاوةكان و ناسةقامطيري و نادةولَةتيي، هةروةها داواكةي نويَكردةوة بة ثيَكهيَناني هاوثةيمانيَتي هةلَبذاردنانةي رِاطوزةر بؤ ثيَكهاتةكان، هةتا رِيَطا خؤش بكات لةبةردةم طؤرِةثاني سياسيدا، هةروةها خؤطونجاندن لةنيَوان هيَزة سياسييةكاندا لةطةلَ ثتةوكردني ئارِاستةي بونيادناني دةولَةت، بةثيَي ميكانيزميَك و وتاريَكي نويَ  وثرؤذةيةكي ثرِاوثرِ، هةروةها دةربرِي كة  ثيَشةنطيي دةكات بؤ بةدةستهيَناني ئةمنيةتي هةلَبذاردن و ضاوديَريي نيَودةولَةتي لةسةر هةلَبذاردنةكان بةبيَ سثاردة و كةمكردنةوة لة سةروةري نيشتمانيي. لةسةر ثرؤذةي بونيادناني دةولَةت خاوةن مةقاميان وتي: " لةثرؤذةي بونيادناني دةولَةت و يةك نةتةوةيي عيَراقيدا، موجامةلةي كةس ناكةين، بةسمانة ململانييَ و شةرِةجنيَو و خويَنرِشتن و فرميَسك رِشتن و ئازارةكان، ثرؤذةي نيشتمانيي دةبيَتة ثيَوةر بؤ نزيكي و دووريمان لة هةموو لايةن و كةسايةتييةكان"، جةختيشي كردةوة لةسةر نزيكي بوونيان لةهيَزة ميانرِةوةكان و دةولَةت، لة ثرؤذةكاني ئاذاوة و دةسةلآت و قؤرغكاريي دوور دةكةوينةوة و ثرنسيثيشمان بريتيية لة طفتوطؤ لةطةلَ هةموواندا كرانةوةش بةرِووي هةموواندا، بةلآم بةبرِاوةيي بةلاي ثرؤذةي ميانرِةويي و دةولَةتدا دةشكيَينةوة، جةختي كردةوة لةبةشداريكردن لة هةلَبذاردني ئاييندةدا بةهيَز و ئيرادةي ثؤلآيينةوة بؤ طؤرِانكاريي، كة لة" لةجةماوةرةكةمان و رِؤلَةكاني ميللةتةكةمان برِياردان هةلَدةههيَنجين و ضارةسةري ثرؤذة نيشتمانييةكةمان دةبينين، هةروةها دةستمان بؤ سةرجةم كةسايةتيية نيشتمانيية ميانرِةوةكان و هيَزةكاني دةولَةت دريَذ دةكةين". رِووي دةمي كردة نةوةكاني حيكمة" لةبةرامبةر هيَرشي بةناثاكدانان و ناشيرينكردن و هةلَةشةييدا لاواز نةبن، تةنها ميللةتتان هةية و هيضي تر، بؤية لةوان بن بؤ ئةوان بن لة طؤرِةثانةكانياندا بن و خزمةتيان بكةن، هونةرمةنديَتي بكةن لة خزمةتكردني ميللةتةكةتاندا تةقةلاكانتان  ثاشةكةت مةكةن" بانطهيَشتي خؤي نويَكردةوة بؤ طفتوطؤي طشتطير و مكورِ، ولآتاني ناوضةكة لةخؤ بطريَت، لةسةر ميَزيَكي خرِ كؤيانبكاتةوة هاوبةشيية ميَذوويي و جوغرافيي و ئاييني و رؤشنبيرييةكاني بةطةورةتر دانا لةهةر ناكؤكييةكي سياسي و قةيرانةكاني قؤناغي ئيَستا، لة ئيدارةي نويَي ئةمريكي رِاما كة لة تيَرِوانين و ثرؤذةكانيدا سةبارةت بة ثرسةكاني ناوضةكة جياواز بيَت، داواي بةثلةي طةرِانةوةي كرد بؤ رِيَكةوتننامةي ئةتؤمي و هةلَطرتني بةثةلةي سزاكان لةسةر ميللةتي ئيَراني داماو، ئةمةش دةبيَتة دةستثيَكي ثيَويست بؤ طيَرِانةوةي ئةمن و سةقامطيري بؤ ناوضةكة.

    Related News