سەماحەتی حەكیم ..ڕزگار بوون لە دەوڵەتی كرێدار بە ئەكتیڤكردنی كەرتەكانی بەرهەمهێنانی وەك پیشەسازی و كشتوكاڵ و گەشتیاری و وەبەرهێنان و تەكنەلۆژیا دەبێت
لەچوارچێوەی سەردانەكەی بۆ پارێزگای میسان بەڕێز عەمار حەكیم سەرۆكی ڕەوتی حیكمەی نیشتمانی لەرۆژی 2024-4-25 چاوی كەوت بە كۆمەڵێك لە كەسایەتی دیار و چالاكی ئەو پارێزگایە و لەگەڵ ئەوان چەند بابەتێكی پێشهاتە سیاسی و كۆمەڵایەتی تاوتوێ كرد. سەماحەتی دوای ئەوەی گوێیستی قسەی ئامادەبووان بوو، ڕوویكردەوە كە عێراق بەرەو پێشەوە دەڕوات و چەندین ئاماژەی گەورە هەیە بۆ چاكبوونەوە و شتی ئەرێنی كەڵەكە بووش هەیە، بەڵام گۆڕانكاری گرنگ ئەوەیە كە بەرژەوەندی هەمووان لەگەڵ سەقامگیرییە.
سەماحەتی ئاماژەی بە سەقامگیری ئەمنی و سیاسی و کۆمەڵایەتی و گەڕانەوەی هەماهەنگی کۆمەڵایەتی لە نێو هەموو پێکهاتەکان کرد کە ئاماژەیە بۆ لەناوچوونی شتە هەستیارییەکان و گوتی ئەمە دیاردەیەکە کە پێویستە تێبینی بکرێت و هەلوستەی لەسەر بكەین، جگە لە بوونی هاوپەیمانی بەڕێوەبردنی دەوڵەت کە گۆڕانکارییەکی ئەرێنی لە ئاستی سیاسیدا نوێنەرایەتی دەکات و داوای گۆڕینی ئەو بیرۆکەیە دەکات دەربارەی بارودۆخی عێراق کە دەڵێت بارودۆخی عێراق ناجێگیرە داواشی كرد بە شێوەیەكی واقیعی سەیری عیراق بكرێت و گوتیشی كاری ئەوان ە كە دەستكەوت و گۆڕانكارییەكان لای ڕای گشتی باس بكەن.
سەماحەتی ئاماژەی بەو ئامێرە شەیتانییانە کرد کە هەوڵیان داوە دۆخی عێراق تێك بدەن و داوای کۆتاییهێنان بە دۆخی دەوڵەتی کرێدار كرد و گوتی نابێت چارەنووسی عێراق تەنها بە نرخی نەوتەوە ببەسترێت، پێویستە ئابووری کە بەهۆی ئەكتیڤكردنی كەرتەكانی کشتوکاڵ و پیشەسازی و گەشتیاری و وەبەرهێنان و تەکنەلۆژیاوە بەپێش بخەین و ستایشی ئەو هەوڵانەی کرد کە بوونەتە هۆی دابینكردنی پێویستی ناوخۆ لە دانەوێڵەی گەنمدا و جەختی لەوە کردەوە کە عێراق زەوییەکی پیشەسازی هەیە ئەگەر بارودۆخی بەرهەمهێنان لە ڕووی کۆمەڵایەتی و لۆجستییەوە بەردەست بێت و هەروەها ڕوونیشیکردەوە کە وەبەرهێنان ئەمە پێویستی بە کلتوورێکی قبوڵکردنی وەبەرهێنەر و باوەڕپێکردن هەیە کە وەبەرهێنەر بەدوای بەرژەوەندی ئابووریدا دەگەڕێت لە ڕێگەی وەبەرهێنانەوە و هەروەها چارەسەرکردنی واقیعی خراپی ئیداری و هێڵی سوور و بیرۆکراتی.
لە بواری گەشتیاریدا سەماحەتی دووپاتی كردەوە کە عێراق لە ڕووی سروشتی و شوێنەوارناسی و ئایینییەوە چەندین شوێنی گەشتیاری هەیە کە نوێنەرایەتی دەرفەت و سەرچاوە ئابوورییە گرنگەکان دەکەن، لە هەمان کاتدا جەختی لەوە کردەوە کە لەگەڵ پێشكەوتنی تەکنۆلۆژیا و گۆڕانکارییەکانی زیرەکی دەستکرد بەردەوام بێت بۆ ئەوەی لە جیهان و گۆڕانکارییەکانی لەو بوارەدا دوا نەکەوتبێت و ڕوونیشیکردەوە کە لامەرکەزیەت فەلسەفەی سیستەمی سیاسی ئێستایە و بناغەی دادپەروەری سامان و دابەشکردنی ڕۆڵەکان لە بواری بیناسازی و بنیاتنانەوەدا ئەمە هاوکات بوو لەگەڵ قەیرانی ئابووری و گرنگیدانی دەوڵەت بە شەڕی دژ بە تیرۆریزم و گواستنەوەی بودجە بۆ ئەو قۆناغە، ئەمەش ئاماژە بەوە دەکات کە قۆناغەکە پێویستی بە ڕاهێنان و ڕێنمایی ڕوون هەیە کە لەگەڵ فەلسەفەی یاسای 21 بۆ ئەنجومەنی پارێزگاکان بگونجێت.
بەڕێز حەکیم ئاماژەی بەوەشکرد کە دوو بنەما هەیە، یەکەمیان پابەندبوون بە ناوەندکردنەوە و بنەمای دووەمیش بریتییە لە جێبەجێکردنی لامەرکەزیەت وەک بنەمایەکی دەستووری و فەلسەفەی سیستەمێکی سیاسی کە ئەو دەستکەوتانە بەرپرسیار بکات لە بەرگریکردن لە لامەرکەزیەت، چونکە ئەوە باشترین ڕێگایە بۆ بەدیهێنانی دادپەروەری کۆمەڵایەتی.
هەروەها جەختی کردەوە لەسەر گرنگی مامەڵەکردن لەگەڵ تورکیا لە هاوکێشەیەکی سێ لایەنەوە کە لە ئاو و بازرگانی و ئاسایش نوێنەرایەتی دەکرێت و ئاماژەی بەوە کرد کە ئاڕاستەکە بەڕێوەبردنی باشی ئاوە و پێشوازی لە هەماهەنگی و ڕێککەوتنەکانی نێوان لایەنەکانی عێراق و تورکیا دەکات و گرنگی بیرۆکە و تێڕوانینەکان بۆ بەرەوپێشبردنی واقیعی پارێزگاکان ڕوون دەکاتەوە و ئەو بیرۆکانە دەخاتە بەردەم توێژینەوە و گفتوگۆ و پەرەپێدان.
لە دۆسیەی هاوپەیمانێتی نێودەوڵەتیدا، بەڕێز حەکیم داواکارییەکەی نوێکردەوە بۆ کۆتایی هێنان بە ئەرکەکانی هاوپەیمانێتی نێودەوڵەتی دژی داعش لە ڕێگەی دیالۆگ و بە شێوەیەکی دۆستانە، لە هەمان کاتدا پەیوەندییەکانی ڕاستەوخۆی نێوان عێراق و هەندێک لە وڵاتانی هاوپەیمانانی بە جیا لەسەر بنەمای بەرژەوەندییە هاوبەشەکان و پاراستنی سەروەری عێراق، هەروەها ئاماژەی بەوەدا کە هاوپەیمانی نێودەوڵەتی لەئێستادا ئامانجی پێكاوە و پێویست نییە، ئاماژەی بەوەش کرد کە سەردانەکەی سەرۆک وەزیران بۆ ئەمەریکا بۆ تاوتویكردنی ڕێککەوتنی ستراتیژییە كە بە زۆرینەی دەنگی ئەندامانی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق پەسەند كرابوو.
سەماحەتی حەکیم جەختی کردەوە لەسەر پێویستی پاراستنی پێگەی عێراق وەک یاریزانێکی سەرەکی لە ناوچەکەدا بۆ چارەسەرکردنی کێشە هەڵپەسێردراوەکان و ڕوونیشیکردەوە کە سەردانە هەرێمییەکان لە چوارچێوەی پەیوەندی و بنیاتنانی پەیوەندی ئەرێنیدا دێن بۆ خزمەتکردنی عێراق و لەگەڵ هەڵوێستی فەرمی عێراقدا هاوسەنگن لە کاتی گفتوگۆکردن لەسەر ئاڵوگۆڕی بیروڕا لەسەر پرسە هەرێمییەکان.
سەماحەتی ئاماژەی بەوەدا کە ئابووری پێویستی بە بڕیاری بوێرانە هەیە و داوای دەستپێکردنی تەرخانکردنی سندوقی دارایی بۆ هەژارترین پارێزگاکان كرد و ڕایگەیاند کە مەیسان دووەم شارە لە نەوت لەدوای بەسرە لەرووی بەرهەم هێنان و پێویستی بە قەرەبووکردنەوە هەیە بۆ کاریگەرییە کۆمەڵایەتی و ژینگەییەکان و جەختیشی کردەوە لەسەر بەهێزکردنی گەنجان و باوەڕ بە تواناکانیان، چونکە سەرکەوتنی گەنجان پەیامێک دەدات بە ئەوانی تر کە گرنگی گرەویان لەسەر پێدانی هەل پێیان بۆ وەرگرتنی پۆست و شوێنی گرنگ، جەختیشی كرد لەسەر نەهێشتنی مادەی هۆشبەر كە ئافاتێكە هەڕەشە لە ئاسایشی كۆمەڵگا دەكات.
